Cháy bìa lá

1. Bệnh cháy bìa lá là gì?

Bệnh cháy bìa lá (Leaf Scorch) là hiện tượng phần mép lá lúa bị cháy khô, lan dần vào bên trong phiến lá, làm giảm khả năng quang hợp của cây. Bệnh thường xuất hiện từ giai đoạn lúa đẻ nhánh đến làm đòng, đặc biệt nghiêm trọng trong điều kiện thời tiết khô hạn, nắng nóng kéo dài hoặc sau những đợt bón phân không hợp lý.

2. Nguyên nhân gây bệnh cháy bìa lá

Bệnh cháy bìa lá có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

2.1. Nguyên nhân sinh lý

- Bón thừa đạm (đặc biệt là urê) hoặc mất cân đối giữa các yếu tố N – P – K khiến cây lúa sinh trưởng mất cân bằng.

- Tưới tiêu không hợp lý, để ruộng khô hạn kéo dài, hoặc thay đổi mực nước đột ngột.

- Giai đoạn thời tiết khắc nghiệt: trời nắng nóng gay gắt xen kẽ với mưa bất thường.

2.2. Nguyên nhân sinh vật hại

- Sự kết hợp với một số bệnh do nấm gây ra như khô vằn, đạo ôn lá, hoặc vi khuẩn gây cháy lá.

- Một số côn trùng chích hút (bọ trĩ, rầy nâu) làm tổn thương mép lá, tạo điều kiện cho vi sinh vật xâm nhập.

3. Triệu chứng nhận biết bệnh cháy bìa lá

Để phát hiện sớm bệnh cháy bìa lá, bà con cần chú ý các dấu hiệu sau:

• Mép lá bắt đầu chuyển màu vàng nhạt, sau đó ngả sang nâu và khô dần.
• Tổn thương lan từ bìa lá vào giữa lá theo hình răng cưa, không đối xứng.
• Lá bị cháy có thể cuốn lại hoặc giòn, dễ gãy.
• Trường hợp nặng, toàn bộ lá bị khô, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp và sinh trưởng của cây.

Bệnh thường xuất hiện đầu tiên ở phần lá già phía dưới, sau đó lan lên lá non.

4. Tác hại của bệnh cháy bìa lá

Bệnh cháy bìa lá nếu không được kiểm soát kịp thời có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng:

• Làm giảm diện tích lá xanh, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp.
• Hạn chế quá trình vận chuyển dinh dưỡng, khiến cây sinh trưởng kém.
• Tăng nguy cơ nhiễm chồng nhiều loại bệnh khác như khô vằn, đạo ôn, lem lép hạt.
• Giảm số hạt chắc, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt lúa.

5. Biện pháp phòng và trị bệnh cháy bìa lá

Để quản lý hiệu quả bệnh cháy bìa lá, bà con cần thực hiện tổng hợp các biện pháp sau:

5.1. Biện pháp canh tác

- Bón phân cân đối, hợp lý giữa đạm – lân – kali. Hạn chế bón thừa đạm, đặc biệt trong giai đoạn lúa con gái và làm đòng.

- Tăng cường bón bổ sung phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh để cải thiện đất.

- Áp dụng kỹ thuật tưới ngập – khô xen kẽ, tránh để ruộng quá khô hạn hoặc ngập úng kéo dài.

- Luân canh cây trồng, vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy tàn dư thực vật sau mỗi vụ để hạn chế mầm bệnh tồn lưu.

5.2. Biện pháp hóa học

• Khi phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, có thể sử dụng các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật có tác dụng phục hồi và tăng sức đề kháng cho cây.
• Tại Á Châu Hóa Sinh, chúng tôi khuyến nghị sử dụng:
  • LK-One 50SC (Thiodiazole - zinc): Đặc trị vi khuẩn gây bạc lá lúa

Liều dùng và cách sử dụng cần tuân thủ đúng khuyến cáo trên nhãn bao bì sản phẩm hoặc hướng dẫn của kỹ sư nông nghiệp.

5.3. Theo dõi thường xuyên

- Thăm đồng định kỳ, đặc biệt sau các đợt thời tiết bất lợi (nắng nóng, mưa dầm).

- Kịp thời phát hiện dấu hiệu đầu tiên để can thiệp sớm, tránh bệnh lây lan diện rộng.

6. Kết luận

Bệnh cháy bìa lá tuy không phải là bệnh nguy hiểm nhất trên lúa, nhưng nếu xem nhẹ thì sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và hiệu quả sản xuất. Quản lý bệnh này đòi hỏi bà con cần hiểu đúng nguyên nhân, kết hợp giữa canh tác hợp lý và áp dụng giải pháp thuốc khoa học.

Công ty TNHH Á Châu Hóa Sinh luôn đồng hành cùng bà con nông dân trong việc chăm sóc và bảo vệ mùa màng. Để được tư vấn chi tiết về sản phẩm và phác đồ xử lý phù hợp cho từng trà lúa, vui lòng liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của chúng tôi hoặc đại lý phân phối gần nhất.